Przejdź do głównej zawartości

Pył i filtry w domu

Kto nie chciałby oddychać czystym powietrzem w domu? Zanieczyszczenia, pył, oczyszczacze, można się w tym pogubić.

Kupię oczyszczacz… ale drożyzna…. czy to w ogóle działa? A tak w ogóle to czy potrzebuje oczyszczacz? Czy powietrze w moim domu jest złe? Czy i ile jest w domu PM (particulate matter, czyli pył)? Jak długo się utrzymuje? Czy otwieranie okien, drzwi coś zmienia? Czy da się oczyścić powietrze w domu taniej niż to oferują producenci oczyszczaczy? Takie pytania przychodzą do głowy.

A co z odpowiedziami? Po pierwsze trzeba czymś zmierzyć stężenie pyłów. Zamówiłem w Botland i poskładałem urządzenie do monitorowania zanieczyszczenia powietrza oparte o projekt Smogmierz. Interesuje mnie powietrze wewnątrz, w moim domu – no to laboratorium już mam. W miarę szczelne okna i pomieszczenie pod kontrolą. Czas przeprowadzić kilka doświadczeń.

Muszę zaznaczyć, że same wyniki pomiarów mogą być obarczone sporym błędem, mój smogomierz nie jest kalibrowany, do wskazań bezwzględnych raczej bym go nie używał, ale powinien pokazać przynajmniej zmiany w stężeniu PM dostarczenie dobrze. To powinno wystarczyć.

1 Co się dzieje z stężeniem pyłu w pokoju?

Ciekawe co się dzieje z pyłem w pomieszczeniu przy zamkniętych drzwiach i oknach? Jak długo się będzie unosić? Czy opadnie? A po opadnięciu, czy można go wzbudzić, np. włączając wentylator, i będzie dalej latał?

Wykres stężenia PM w pokoju oraz referencyjne stężenie na zewnątrz (z Airly) znajduje się na rys. 1. Akurat stężenie pyłu na zewnątrz było na tyle miłe, że niespecjalnie się zmieniało, dzięki temu jego wpływ na stężenie w środku pozostaje stały.

I tu pierwsza ciekawostka po otwarciu drzwi, czyli dostarczeniu "świeżego", ale niekoniecznie czystego powietrza, stężenie pyłów widocznie się zwiększyło, czego się raczej spodziewałem. Po zamknięciu drzwi, czyli odizolowaniu pomieszczenia, stężenie pyłu zawieszonego zaczęło sukcesywnie spadać wraz z upływającym czasem. Po 12 godzinach było na poziomie kilku µg/m3, z wyjściowych dwudziestu kilku.

Rys. 1: Zamknięty pokój.

Powtórzyłem eksperyment ponownie i wyniki okazały się bardzo podobne (rys. 1). Stężenie pyłu zawieszonego maleje istotnie z czasem. Tu przypomniałem sobie testy i opnie o oczyszczaczach, gdzie ich właściciele wychwalają skuteczność takich urządzeń, przedstawiając, że po 10 godzinach pracy powietrze jest krystalicznie czyste i wolne od pyłów zawieszonych…not tak, bez oczyszczacza też (oczywiście pod warunkiem odizolowania pomieszczenia od źródła "świeżego" pyłu tj. szczelne i zamknięte okna i drzwi).

Pytanie czy pył, po opadnięciu, może się wzbić z powrotem w powietrze, czyli czy np. użytkując pomieszczenie lub włączając wentylator można spowodować, że stężenie pyłu wzrośnie? Jak się okazuje nie, zarówno chodzenie po pomieszczeniu, jak i włączenie wentylatora nie powoduje zmian ilościowych.

Rys. 2: Zamknięty pokój, drugi eksperyment.

2 Jaki wpływ na stężenie pyłu ma wentylator z filtrem HEPA?

Czy oczyszczacze działają? Jeżeli mają filtry to na pewno coś filtrują. Ale co filtrują i czy muszą być takie drogie? No to spróbujmy zrobić taki oczyszczacz i zobaczmy jak działa.

Mój domowy oczyszczacz jest zbudowany z wentylatora, do którego dołączyłem tkaninę filtrującą HEPA. Najprościej jest to zrobić po stronie czerpiącej powietrze, gdyż podciśnienie będzie utrzymywało tkaninę na miejscu (rys. 3)

Rys. 3: Domowy oczyszczacz.

Wyniki eksperymentów z wentylatorem znajdują się na rys. 4. Niestety aura była niesprzyjająca i zawartość pyłów na zewnątrz zmniejszała się znacząco z czasem. Pomimo to można zaobserwować efekty użycia wentylatora z filtrem, tym bardziej, że można je porównać z efektami użycia wentylatora bez filtra. Każdorazowo po włączeniu wentylatora z filtrem stężenie pyłów znacznie malało (oznaczenie "wentylator filtr" na rys. 4). Przykładowo, po włączeniu wentylatora z filtrem stężenie PM10 spadło z 62 jednostek do 40 w ciągu 70 minut. Podobnego spadku nie zauważa się dla wentylatora bez filtra (oznaczenie "wentylator"). Co więcej po wyłączeniu wentylatora można zaobserwować wzrost stężenia pyłów, podczas gdy stężenie na zewnątrz, pomimo tendencji spadkowej, było dość wysokie.

Rys. 4: Zamknięty pokój, domowy oczyszczacz.

Kolejny eksperyment przeprowadziłem przy niewielkich zmianach wysokiego stężenia na zewnątrz. Potwierdza on poprzednie obserwacje, że domowy oczyszczacz działa. Szczegóły pomiarów znajdują się na rys. 5. Każdorazowe włączenie wentylatora z filtrem powoduje spadek stężenia pyłów, a jego wyłączenie widoczny wzrost.

Rys. 5: Zamknięty pokój, domowy oczyszczacz, stałe parametry na zewnątrz.

3 Konkluzje

  1. Stężenie pyłów w powietrzu maleje samoistnie wraz z upływem czasu.
  2. Pył po opadnięciu wcale nie ma zamiaru się podnosić, chodzenie lub wentylator nie wzbudzają go.
  3. Jeżeli na zewnątrz jest duże stężenie pyłów to przy nawet szczelnych oknach pył przenika do środka.
  4. Oczyszczacze oparte o filtry HEPA działają.
  5. Samodzielnie zbudowany oczyszczacz z wentylatora oraz tkaniny filtrującej HEPA znacznie zmniejsza stężenie pyłów, czyli też działa.

4 Użyte technologie

Komentarze

Prześlij komentarz